Sanat. Nedir o? Neyin sanat olup neyin sanat olmadığına kim karar verir? Neden duvarı kırmızıya boyamak yerine bu metne bakıyorsunuz? Ya da bir heykel yapmak için duvarın fotoğrafını çekmek yerine? Neden kimse sana domates sosu fırlatmadı?

Kavramsal sanat, post-modern sanat, pop art... Hepsi nerede başladı? Cevap sizi şaşırtabilir.

Sanatın tanımlanması zordur - farklı insanlar tarafından farklı şekillerde yorumlanabilen karmaşık bir kavramdır. Sanatın ne olduğunu tam olarak kavrayabilmek için öncelikle sanatın tarihini ve yıllar içindeki tanımını keşfetmeliyiz. Sanatın ne olduğunu anlamak için amacını, anlamını ve onu nasıl değerlendirdiğimizi analiz etmeliyiz.


Eminim "Bir dakika, ne?" dediğiniz ve gerçekten sanat olup olmadığını anlamak için araştırdığınız harika bir sanat eseri görmüşsünüzdür. Bir şeyi sanat olarak kabul etmeden önce resmi olarak sanat olarak tanınması gerektiğini düşünme eğiliminde olsak da, gerçekte durum böyle değildir. Sanatın ne olduğu sorusuna felsefe yapmadan cevap vermeye çalışacağım.


Sanat nedir? Bu konuda önemli tartışmalar olmuştur. Örneğin, on sekizinci yüzyılda A. D. Godley şöyle yazmıştır: "Sanat, insanın duyulur ya da anlaşılır şeyleri cazibe ve ilgi uyandıracak şekilde düzenlemesidir. Bu tanım, tam da onun amaçladığı gibi, oldukça muğlaktı - 'akla hitap etmenin' ne anlama geldiğini bilmiyorsunuz; 'ilginç' kelimesinin ne anlama geldiğini bilmiyorsunuz; ve odak noktasının 'hissedilebilir' şeyler mi yoksa 'anlaşılabilir' şeyler mi olduğu belirsizliğini koruyor.


"Sanat" kelimesi yüzyıllardır kullanılmaktadır. Latince beceri veya yetenek anlamına gelen arte kelimesinden türemiştir. Kelimenin Yunanca "yapmak" anlamına gelen poiēsis kelimesinden geldiği söylenmiştir, ancak kelimenin orijinal anlamında Yunanca veya Latince versiyonuyla bağlantılı olup olmadığı hala belirsizdir. Beceri tanımına ek olarak, sanat genellikle biçim ve renk dengesi gibi estetik açıdan hoşa giden nitelikler verilebilecek bir şey yaratma süreci olarak tanımlanır.


Sanat, insanların estetik duyarlılıklarını ve yaratıcılıklarını ortaya koyarak, düşüncelerini, duygularını ve dünya görüşlerini ifade etme biçimidir. Sanat tarihi, insanların yaratıcılıklarını keşfetme ve anlama çabasının bir özetidir. Sanat, insanların kendi yaratıcılıklarını keşfetmelerine yardımcı olur ve insanlar arasında bağlantı kurar. Örneğin, resim, heykel, müzik, dans, tiyatro ve sinema gibi çeşitli sanat dalları insanların düşüncelerini, duygularını ve dünya görüşlerini ifade etme yollarıdır.


Sanatsal üretimler, insanlar arasında bağlantı kurma yolu olarak da önemlidir. Örneğin, müzik dinleyerek insanlar bir araya gelebilir ve ortak bir deneyim paylaşabilirler. Aynı şekilde, bir grup insan bir tiyatro oyunu izlerken ortak bir deneyim paylaşır ve bu deneyim insanlar arasında bağlantı kurulmasına yardımcı olur.


Birçok sanat türü vardır. Her zaman dilimi, her ulus ve her uygarlık için bir sanat türü vardır. Bu yüzden farklı sanat türlerini incelemeye değer.


Kavramsal sanat, post-modern sanat, pop art... Hepsi nerede başladı? Cevap sizi şaşırtabilir.


  • Kavramsal sanat, fiziksel yapısından veya malzemelerinden çok konseptine dayanan herhangi bir sanat eserini içeren bir sanat biçimidir. Başka bir deyişle, bir sanat eserinin kendisinden ziyade arkasındaki fikri ifade eder. Kavramsal sanat, eserde yer alan kavram(lar)ın veya fikir(ler)in geleneksel estetik ve maddi kaygıların önüne geçtiği sanattır. "Felsefi sanatın" paradigmatik bir örneğidir: duyusal temelli estetikten ziyade soyut veya politik kavramlarla bilgilendirilen sanat.


Kavramsal sanat hareketinin önemli figürlerinden bazıları Joseph Kosuth, Lawrence Weiner ve Sol LeWitt'tir. Kavramsal sanat, sanat dünyası üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuş ve günümüz sanat pratiklerinin önemli bir yönü olmaya devam etmektedir.


Wikipedia kavramsal sanatı "kavramsal felsefenin görsel sanatlara uygulanmasıyla ortaya çıkan bir sanat akımı" olarak tanımlıyor.


  • Post-modern sanat, 20. yüzyılın sonlarında başlayan felsefi bir harekettir. Herhangi bir sınırı veya limiti olmayan sanatsal bir harekettir.  

Postmodernizm, 20. yüzyıl sanatında önemli ve etkili bir akımdır. Postmodernizm, kendisinden önceki baskın sanatsal hareket olan modernizmden sonra geldiği için bu adı almıştır.


1970'lerin sonlarında, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Hareket, modern sanatın kişisel bir üslup geliştirmeye odaklanmasını reddetmiş ve yaratımının kişiliksizleştirilmiş, mekanik araçlarını (genellikle aşırıya kaçarak) vurgulamıştır. Bunun yerine, buluntu nesneleri, kendine mal etmeyi ve kolajı kutlamaya (ve sıklıkla eleştirmeye) çalıştı.


Post-modern sanat, bir grup görsel sanatçının kasıtlı olarak gelenekten kopuşunu tanımlayan bir akımdır. 1960'ların sonlarında bir grup Amerikalı ve Avrupalı sanatçı, soyut dışavurumculuk, pop art ve minimalizmin gösterişçiliğini veya uzmanlık iddiasını reddettiklerini düşündükleri işler üretmeye başladı.


Postmodernizm, 20. yüzyılın ortalarında modernizmin sınırlarının algılandığı bir tepki olarak ortaya çıkan bir sanatsal, edebi ve felsefi harekettir. Büyük anlatılar ve evrensel gerçeklerin şüpheye düşürülmesi ve bireysel deneyim ve yorumun vurgulanmasıyla özellikleşir. Postmodernizm, sanatsal ve kültürel üretimde bir ironi, oyunculuk ve kendine yöneliklik hissiyle soukça ilişkilidir.


  • Pop art, 1960'lar, 70'ler ve 80'lerde popüler hale gelen bir resim ve heykel tarzıdır. Bu terim, reklamlar, çizgi romanlar, ünlüler, dergi kapakları ve benzerleri gibi kitle iletişim araçlarındaki pop kültürünün yönlerini tasvir eden sanat eserlerini ifade eder. Pop art, resim ve heykel gibi farklı araçlarla yapılabilir. 


1950'lerin ortalarında İngiltere'de ve 1950'lerin sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan pop-art sanatsal bir akımdır. Pop sanatçıları gelenekleri reddetmiş ve tanıdık imgeleri, plastik sanatların yeni biçimlerini, reklam tekniklerini, illüstrasyon ve tasarım tekniklerini kullanarak iletişim kurmayı amaçlamıştır. Pop sanatı popüler reklamlardan, çizgi romanlardan, gazete manşetlerinden vs. etkilenmiştir. Sanatçılar seri üretim, satış ve tüketimle ilgilenmişlerdir. Parlak renkler, cesur tasarımlar kullandılar ve çalışmalarından hızlı sonuçlar beklediler.


Pop sanat hareketinin önemli figürlerinden bazıları Andy Warhol, Roy Lichtenstein ve Jasper Johns gibi sanatçılardır. Pop sanat, günümüz sanatı ve kültürü üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuş ve hala popüler ve etkili bir hareket olarak kalmıştır.


Kısaca özetlemek gerekirse;


Postmodernizm, 20. yüzyılın ortalarında modernizmin sınırlarının algılandığı bir tepki olarak ortaya çıkan bir sanatsal, edebi ve felsefi harekettir. Büyük anlatılar ve evrensel gerçeklerin şüpheye düşürülmesi ve bireysel deneyim ve yorumun vurgulanmasıyla özellikleşir.


Kavramsal sanat, 1960'larda ortaya çıkan bir sanatsal hareket olup, eserin arkasındaki fikir ve konseptin vurgulandığı, geleneksel estetik veya sanat malzemesi yönlerinin aksine öne çıktığı bir harekettir. Kavramsal sanatçılar, yazı, performans ve yerleştirme gibi çeşitli ortamlardan yararlanır ve fikirlerini iletmek için bunları kullanır.


Pop sanat, 1950'ler ve 1960'lar yıllarında ABD ve Birleşik Krallık'ta ortaya çıkan bir sanat hareketidir. Reklam, film ve televizyon gibi popüler kültür ve kitle iletişim araçlarının sanat konusu olarak kullanılmasıyla özellikleşir. Pop sanat, sıklıkla çizgi roman karakterleri, ünlüler ve tüketici ürünleri gibi popüler kültür elemanlarını sanat eserlerine dahil eder.


Umarım açıklayıcı olmuştur. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere...